In 1278 werd in het westen van het gebied Aemestelle een dorp met een kerk gesticht voor de veenders: Amstelveen. Hier is Amstelveen dus begonnen. De kerk stond aan de huidige Dorpsstraat en het dorp was verbonden met het dorp Ouderkerk door de Ouderkerkerlaan.
Deze weg ligt een stuk hoger dan de omliggende, ontveende gebieden. Rond de 19e eeuw was het dorp Amstelveen niet veel meer dan wat lintvormige bebouwing langs een aantal hoofdwegen, zoals de huidige Amsterdamseweg. Na 1910 kwamen er veranderingen: er werd een spoorlijn Amsterdam – Uithoorn aangelegd en werd de haven die Amstelveen toen bij het Oude Dorp nog had, gedempt. Vervolgens werd er na 1920 de huidige charmante bebouwing in de Stationsstraat gebouwd.
Vooral deze bebouwing geeft veel charme aan het huidige Oude Dorp, en vooral de laatste jaren zijn er veel leuke horecazaken bijgekomen, zoals Brasserie ’t Hert, Grand Café ’t Oude Dorp, het italiaanse Villa Borghese en The Winekitchen at Sea: een visrestaurant gevestigd in de prachtige oude marechausseekazerne uit 1921. Ook zijn er diverse winkels gehuisvest, zoals electronicaspeciaalzaak Koudijs, wijnhandel De Gouden Ton en Parket Tree.
De oostelijke ingang van het Oude Dorp wordt gekenmerkt door een markant gebouw: het oude stationsgebouw.
De Amstelveense Poel is een oud meer dat is ontstaan door de diepe turfafgravingen
De overige meren die destijds zijn ontstaan zijn later drooggemalen. Het Amstelveense gemeentehuis is hier gelegen, evenals het bekende restaurant Aan de Poel, met twee michelinsterren. Beide met een prachtig uitzicht op De Poel en het achtergelegen Amsterdamse Bos.
De oude spoorlijn is alleen nog in de zomer in gebruik door de museumtram
Aan de zuidoostzijde van het Oude Dorp loopt de spoordijk. Tegenwoordig wordt de spoorlijn alleen nog gebruikt in de zomermaanden door het museumtrammetje dat vanaf het Haarlemmermeerstation in Amsterdam Zuid langs het Amsterdamse Bos en Oude Dorp rijdt tot in Bovenkerk en terug. Zie voor meer informatie de website van de museumtram: een echte aanrader met kinderen! Naast de tramlijn loopt een fietspad, het Kazernepad, als ecologische verbinding van noord naar zuid. En tenslotte herbergt het Oude Dorp het museum Jan van der Togt, met een veelzijdige collectie van moderne kunst.
Kinderopvang en scholen aanwezig in de omliggende wijken
Oude Dorp heeft momenteel vanwege de kleinschaligheid geen aanbod van kinderopvang en onderwijs. Bewoners van de wijk kunnen gelukkig makkelijk uitwijken naar de omliggende wijken. Kijk voor een overzicht van alle basisscholen in Amstelveen op deze pagina. En voor een overzicht van alle middelbare scholen op deze pagina.